དྷི་ཝ་ལིའི་ (Dīpāvalī) དུས་ཆེན་ངོ་སྤྲོད།
དེ་རིང་དུས་ཆེན་འདི་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་པ་དང་སྟབས་བསྟུན་ཏེ་ངོ་སྤྲོད་ཅུང་འབྲི་འདོད་སོང་། དཱི་པཱ་ཝ་ལི་(Dīpāvalī)འམ་དི་ཝ་ལི་སྟེ་མར་མེའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་གྲགས་པ་འདི། ཧིན་དུའི་སྒྲོན་མེའི་དུས་ཆེན་ཞིག་ཡིན། མ་ཟད་རྒྱ་གར་གྱི་ཆོས་ལུགས་གཞན་དག་སྟེ་ཇཻན་སྟེ་གཅེར་བུ་པའི་ཆོས་ལུགས་དང་། པུན་ཇབ་སིཀ་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ནང་དུའང་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་བརྩི་སྲུང་ཞུ་བཞིན་ཡོད་ལ། མ་ཟད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་འོག་བལ་པོ་ནེ་བལ་སངས་རྒྱས་པའི་རིང་ལུགས་འཛིན་པ་ཚོས་ཀྱང་སྲུང་བརྩི་བྱེད། དུས་ཆེན་འདིས་ནི་ཆོས་མིན་ལས་ཆོས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་དང༌། མུན་པ་ལས་འོད་རྒྱལ་བ། སྡིག་པ་ལས་དགེ་བ་རྒྱལ་བ། མ་རིག་པ་ལས་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་བཅས་མཚོན་གྱི་ཡོད། དུས་ཚིགས་ནི་ཧིནྡུའི་ཨ་མཱནྟ་ལུགས་ཀྱི་ཟླ་ཐོ་ལྟར་ཨ་ཤྭིན་དང་ཀཱརྟིཀ་ཟླ་བའི་ནང་སྟེ། ཕྱི་ཟླ་དགུ་པའི་དཀྱིལ་ཙམ་ནས་བཅུ་གཅིག་པའི་དཀྱིལ་བར་བརྩི་སྲུང་ཞུ་ཡི་ཡོད། དུས་ཆེན་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་འདི་ཕལ་ཆེར་ཉིན་ལྔའམ་དྲུག་གི་རིང་ལ་གཏོང་གི་ཡོད། སྤྱིར་དུས་ཆེན་འདི་རྒྱ་གར་ཙམ་མིན་པར་སིང་གྷ་པུར་ལ་སོགས་པའི་ལྷོ་ཨེ་ཤའི་མངའ་ཁུལ་གྱི་ཡུལ་གྲུ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གིས་དུས་ཆེན་འདི་སྲུང་བརྩི་ཞུ་སྲོལ་ཡོད།
དུས་ཆེན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ནས་ཅུད་ཟད་བཤད་ན།
རྒྱ་ཆེ་བའི་གནའ་བོའི་ཧིན་དྷུའི་གསུང་རབས་གྱི་མཁའ་དབྱིངས་ན་གྲངས་མང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སྐར་ཚོགས་ལས་ཆེས་མང་བ་ཡོད་པ་དག་ལས། ལྷ་སྲས་རཱ་མ་ཡ་ཎ་(Ramayana)དཔའ་ཞིང་རྟུལ་ཕོད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང་། ངོ་མཚར་ཞིང་ཉན་སྤྲོ་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་བཀོད་པ་དུ་མས་རཱ་ཝ་ཎ་(Rāvaṇa)་ལ་སོགས་པའི་བདུད་སྲིན་མཐའ་དག་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཕམ་པར་བྱས་ཏེ་འཇིགས་མེད་གཡུལ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་རུ་དར་མཁའ་རུ་བསྙེགས་ཏེ། རང་གི་རྒྱལ་ས་ཨ་ཡོ་དྷྱ་(Ayodhya)་རུ་ཆུང་མ་སཱི་ཏཱ་(Sītā)་དང་སྤུན་མཆེད་ལཀྵ་མ་ཎ་(Lakṣmaṇa)་དང་བཅས་པ་ཕྱིར་ཕེབས་པའི་བཀྲ་ཤིས་པའི་དགའ་སྟོན་ཞུས་པའི་དུས་སྟོན་ཞིག་ཡིན་འདུག་ལ། གཞན་ཡང་ནོར་གྱི་ལྷ་མོ་དཔལ་ཆེན་མོ་(Lakṣmī)་དང་མགོན་པོ་ཚོགས་བདག་དེ་བཞིན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལྷ་དང་གནོད་པ་བཟློག་པའི་ལྷ། ཡང་ཁྱབ་འཇུག་དང་། ནག་པོ་ཀྲྀཥྞ། ལྷ་མོ་དུརྒཱ། དབང་ཕྲུག། ཀཱ་ལཱི་ནག་མོ། ཧ་ནུ་མཱན། ནོར་ལྷ་ཀུ་ཝེ་ར། འཆི་བདག་གཤིན་རྗེ། ལྷ་མོ་ཡ་མི་ནཱ། སྨན་གྱི་ལྷ་དྷན་ཝན་ཏ་རི། བཟོ་བོའི་ལྷ་བི་ཤྭ་ཀརྨཱ་སོགས་ཀྱང་དུས་སྟོན་འདི་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པར་བརྩི།
སྤྱིར་དུས་ཆེན་འདི་ནི་ཉིན་གྲངས་ལྔ་ཐམ་པ་བརྩི་གི་ཡོད་ལ་ཉིན་རེ་རེ་ལའང་གལ་འགངས་ཆེ་བའི་ལོ་རྒྱུས་དང་མཚོན་དོན་ཆེན་པོ་ཡོད་འདུག ༡། ཉིན་དང་པོར་དྷན་ཝན་ཏ་རི་་ཏྲ་ཡོ་ད་སི་འམ་དྷན་དྷེ་ར་སིས་ (Dhanvantari Trayodasi Or Dhanteras) ཟེར་ཞིང་ཁྱབ་འཇུག་གི་འཇུག་པ་གཅིག་དང་སྨན་གྱི་ལྷ་ཞིག་གི་དུས་ཆེན་ཡིན། ༢། ཉིན་གཉིས་པར་ན་ར་ཀ་ཆ་ཏུ་དྷ་སི་ (Naraka Chaturdashi) ཟེར་ཞིང་རྒྱལ་གར་ལོ་ཐོའི་ནང་གི་ཀར་ཐིག་ཟླ་བའི་ཚེས་ ༡༤ ལ་རེད། ཉིན་འདིར་ལྷ་ཆེན་ནག་པོ་ཆེན་པོས་ས་ཡི་ལྷ་མོའི་བུ་བདུད་འདྲེ་ན་རག་ཀ་སུར་ཆམ་ལ་ཕབ་སྟེ་འཛམ་གླིང་འཇིག་པ་ལས་ཐར་བར་མཛད་པའི་ཉིན་ཡིན་ཟེར། ༣། ཉིན་གསུམ་པ་ནི་དངོས་འབྲེལ་གྱི་དྷི་ཝ་ལི་ཡིན་ལ་ཉིན་འདིར་ཡུམ་ཆེན་ལྷ་མོ་དཔལ་ཆེན་མོའམ་ལཀྵི་མི་ (Lakshmi) ལ་མཆོད་བསྟོད་ཀྱི་ཆོ་ག་བྱེད་སྲོལ་ཡོད། ༤། ཉིན་བཞི་པར་གྷོ་ཝར་དྷན་ (Govardhan) ཏེ་འབྲུ་རིགས་སྤུངས་པའི་དུས་ཆེན་ཞེས་ལྷ་ཆེན་ནག་པོ་ཆེན་པོས་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་རབ་ཏུ་ཕམ་པར་མཛད་པའི་དུས་ཆེན་ཡིན་འདུག ༥། ཉིན་ལྔ་པར་བྷཽ་བཻ་ཇ་ (Bhau-Beej) ཞེས་སོ་སོའི་སྲིང་མོར་གཅེས་སྐྱོང་གི་ཉིན་མོའི་དུས་ཆེན་ཡིན་འདུག དེ་མིན་སིག་དང་རྗེན་གྱི་དྷི་ཝ་ལི་ཡང་ཡོད་པ་སྟེ། སིག་གི་བླ་ཆེན་དྲུག་པ་གུ་རུ་ཧར་གྷོ་བྷིནྜ་མཆོག་ལ་སིག་མི་དམངས་ཀྱིས་འཆི་མི་ནུས་པའི་དད་འདུན་དམ་པོར་བཅངས་ཏེ། གྷུ་ཝ་ལི་ཡོར་གྲོང་གི་བཙོན་ཁང་ནས་སླར་ཡང་ཕེབས་རྒྱུ་ངང་སྒུག་གི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་གྱུར་སོང་པའི་དུས་ཆེན་ཡིན་རབས། དེ་བཞིན་དུ་རྗེན་གྱི་སྟོན་པ་མཱ་ཧ་ཝི་ར་མཆོག་ཆོས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་སྟེ་རྗེན་གྱི་ཆོས་ལུགས་གསར་དུ་དབུ་བརྙེས་པའི་དུས་ཆེན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་གི་ཡོད་འདུག །
དུས་ཆེན་གྱི་བྱེད་སྒོ།
གཙོ་ཆེ་བ་ནི་ས་གནས་འདིར་མཚོན་ན་གྲོང་པ་ཁྱིམ་མཚེས་དབར་ཕན་ཚུན་མངར་ཟས་སྐྱེས་སུ་འབུལ་རེས་དང་དུས་ཆེན་གྱི་འཚམས་འདྲི་ཞུ་སྲོལ་འདུག །དགོང་མོར་དེང་རབས་ཀྱི་ལུགས་སྲོལ་ལྟར་ཤོག་སྦག་ཁ་མིན་སྣ་མིན་སྦར་གི་ཡོད་པ་ཤོད་ཅི་ལ་དགོས། དེ་མིན་སྒོ་མདུན་ན་རྡུལ་མཚོན་གྱི་རི་མོ་བཀོད་པ་དང་ཁང་པ་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བས་བརྒྱན་པ་སོགས་གྲྭ་གང་རྒྱས་འདུག །