2024/06/29

རྨོ་མོ་རི་ཕུད།

ཨོ་བ་སུ་ཏེ་ཡ་མ། (Obasute-Yama) སྟེ་“རྨོ་མོ་རི་ཕུད”ཞེས་པ་ནི རྨོ་མོ་ལོ་བདུན་ཅུ་བརྒལ་ན་རི་ལ་གཡུག་པའི་སྒྲུང་གི་སྐོར།

ངས་ཀྱང་དང་པོ་འདི་མི་རིགས་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཉི་ཧོང་ལ་མ་ཉེས་ཁ་ཡོག་བཟོས་ཡིན་ས་རེད་བསམས་སོང་། འོན་ཀྱང་ཉི་ཧོང་རང་གི་གཏམ་རྒྱུད་དུ་ཡོད་པའི་མ་ཟད་གློག་བརྙན་སྔ་ཕྱི་གཉིས་འཁྲབ་འདུག་པའི་ནང་གི་དང་པོ་ནི་ (Ballad Narayama 1958) ཞེས་པ་ཞིག་དང་གཉིས་པ་ནི་དེ་ཡང་བསྐྱར་ ༡༩༨༠ ནང་འཁྲབ་པ་ཞིག་རེད། འོན་ཀྱང་གཏམ་རྒྱུད་འདི་ལོ་བརྒྱ་ཡི་སྔོན་ལ་བྱུང་བ་ཞིག་མ་རེད། གཏམ་རྒྱུད་འདི་དུས་རབས་ ༡༡ པར་བྱུང་བའི་འཇར་པན་གྱི་བུ་མོ་རྩོམ་པོ་”ཏ་ཀ་སུ་ཨེ་ཡི་བུ་མོ་” (Takasue’s daughter) ཞེས་པ་ཞིག་གི་ཡིག་ཆར་འཁོད་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་དུས་རབས་ ༡༧ པར་མ་ཙུ་ཨོ་་ཨོ་བ་ཤོ་ (Matsuo obasho) ཞེས་པ་ཞིག་གིས་དེའི་སྐོར་བཤད་ཡོད་པ་རེད། རེད་དེ་འདི་གཏམ་རྒྱུད་ཙམ་ལས་ལོ་རྒྱུས་དངོས་གནས་ཡིན་པའི་དཔང་རྟགས་ཤིག་ད་རུང་རྙེད་མེད་པས། ང་ཚོའི་ཨ་ཁུ་སྟོན་པའི་སྒྲུང་ནང་བཞིན་ཡིན་སྲིད། ད་རུང་ང་ཚོས་བསམ་མནོ་ཡག་པོ་བཏང་ན། ཆོས་ལུགས་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ད་རུང་ཡང་ཕ་མ་རྒན་རྒོན་དུར་ཁྲོད་པ་ཤཱུ་པ་ཏི་ནཱ་ཐ་ (Pashūpatināth) ན་གཡུག་གི་ཡོད་པའི་སྐད་ཆ་ཡོད་ཡོད་པ་རེད། ད་རུང་ལུང་པ་གཞན་ལ་དེའི་སྐོར་གྱི་སྒྲུང་མང་པོ་འདུག་ལགས།

Obasute-Yama: The Legend of the "Dumped Granny

Obasute-Yama, which means "Dumped Granny," is the story of a woman who was abandoned in the mountains when she reached seventy years old. At first, I thought that some ethnic groups were blaming the Japanese, portraying them as innocent. However, this is a Japanese legend. The story has been adapted into two films: the first, "Ballad of Narayama," was released in 1958, and the second, a dramatic rendition, came out in the 1980s. This story is not merely a hundred years old. It was recorded in the 11th century by the daughter of the Japanese writer Takasue, and in the 17th century, the renowned poet Matsuo Bashō mentioned it in his poetry. Yes, this is just a legend, and there is no evidence to support it as true history. It might be similar to the story of our Akhu Stonpa. If we think a little more, some religions still abandon their elderly, such as the practice at Pashūpatināth in Nepal. Furthermore, there are many similar stories in other countries.
(revised by ChatGBT; AI)
འདིར་རྩོམ་ཞིག་ཡོད།

ལོ་ཤས་སྔོན་ངས་ཧ་ལས་དགོས་པའི་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཞིང་། གཏམ་རྒྱུད་དེ་ནི་ཉི་ཧོང་གི་གྲོང་གསེབ་ཅིག་ཏུ་རྒན་འཁོགས་རྣམས་ལོ་བདུན་ཅུ་ལ་སོན་སྐབས། ཁོང་ཚོའི་བུ་ཕྲུག་དག་གིས་ཁོང་ཅག་རྩ་ཆེའི་རི་བོ་ཞིག་གི་རྩེ་ལ་ཁྱེར་ནས་བཞག་སྟེ་མུ་གེ་དང་ཉི་འོད་འོག་ཏུ་འཆི་རུ་བཅུག་སྲོལ་ཡོད་པར་བཤད། དེ་ཡང་“ཨོ་བ་སུ་ཏེ་ཡ་མ་”འམ་“རི་ཕུད་རྒན་མོ་” (Obasute-yama, or “granny-dump mountain) ཞེས་པའི་ཡུལ་སྲོལ་དེའི་སྐོར་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ནང་དུ་བྱུང་བའི་ལྐོག་གྱུར་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་ལྕམ་ས་ར་ཤི་ན་ (Lady Sarashina) དང་། དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པའི་ཧེའི་ཀུ་(འཇར་པན་སྙན་ངག་)རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་མ་ཙུ་ཨོ་བྷ་ཤོ་ (haiku master Matsuo Basho) གཉིས་ཀྱིས་གོང་གསལ་ཡུལ་སྲོལ་འདིའི་སྐོར་གླེང་ཡོད་པར་བཤད།
མ་ཟད་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༨༣ ལོའི་ཧ་ལས་དགོས་པའི་གློག་བརྙན་“ནཱ་ར་ཡ་མའི་བལླད་” (The Ballad of Narayama (1958 film) ཅེས་པའི་བརྗོད་བྱ་ནི་སྒྲུང་འདིའི་སྐོར་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྙིང་རྗེ་བའི་རྒན་མོ་ཨོ་རིན་གྱིས་མོ་རང་“རི་ཕུད་རྒན་མོ་”འགྱུར་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་ཡོད་ནའང་། མོའི་བུ་ཏ་ཙུ་ཧེའི་ཡིས་ཁས་ལེན་མ་བྱས། འོན་ཀྱང་ཨ མས་ཁོ་ལ། “ཕྲུ་གུ་ཚོ་འཚོ་དགོས། ཟ་མ་ནི་དཀོན་པོ་འདུག དགུན་ཁ་ཡང་སླེབས་གྲབས་འདུག་པས། ད་རྒན་པ་ཚོ་འགྲོ་དགོས་རེད་”ཅེས་གཤེ་གཤེ་བཏང་། འདོད་མོས་མེད་བཞིན་ཏ་སུ་ཧེའི་ཡིས་མ་རྒན་ཨོ་རིན་རྒྱབ་ཏུ་ཁུར་ནས་“རི་ཕུད་རྒན་མོ་”གཡུགས་སའི་རི་རྩེ་ལ་འགྲོ་རྒྱུ་བྱས། རི་བོ་དེ་ནི་སྨུག་པའི་ཁྲོད་དུ་ཟུག་པའི་སྤུ་གྲིའི་སོ་ལྟར་རྣོ་བའི་རི་གཟར་ཞིག་ཡིན། བྱ་རོག་གིས་ཀེང་རུས་ལས་ཤ་རྒྱུས་ལྷག་མ་དག་འཐོག་པའི་ས་སྟོང་ཞིག་ཏུ་ཏ་ཙུ་ཧའི་ཡིས་ཨ་མ་རྒན་མོ་རྩྭ་གདན་ཞིག་གི་ཐོག་ལ་བཞག་ནས་མིག་ཆུ་གཏོང་བཞིན་གྱེས་ཚིག་ཞུས་ཏེ་ཁྱིམ་དུ་ལོག་པ་དང་། ཨ་མ་རྒན་མོ་མིག་ཆུ་མེད་པར་པདྨའི་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་དུ་འདུག་པའི་སྐབས་ཁ་བའི་འདབ་མ་རྣམས་ག་ལེར་འབབ་མགོ་བརྩམས།
དེ་ལས་ཧ་ལས་པ་ཞིག་དང་། དེ་ལས་ངོ་མཚར་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་བློ་ཡུལ་དུ་འཆར་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན། དེ་ཡང་རང་གི་བུ་ཚའི་ཆེད་དུ་རང་ཉིད་བློས་གཏོང་བྱས་ཏེ། རང་གི་མཐའ་མཇུག་ངལ་གསོའི་གནས་སུ་རང་གི་བུས་ཁུར་ནས་སོང་། གསོལ་འདེབས་སྨོན་ལམ་གྱིས་འཆི་བ་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་ཀྱིན། ཁ་བ་དང་བུ་ཡུག་འཚུབ་པའི་རི་རྩེ་ཞིག་ནས་ཁེར་རྐྱང་དུ་བདེ་བར་འཆི་བའི་ཐབས་ཤེས་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་ཡིན།
འོན་ཀྱང་དོན་དངོས་སུ་“ཨོ་བ་སུ་ཏེ་ཡ་མ་”ཞེས་པའི་ཡུལ་སྲོལ་དེ་བྱུང་མྱོང་ངམ། གལ་སྲིད་དེ་འདྲ་ཡིན་ན། རི་རྩེར་རུས་པས་ཁེངས་མྱོང་བའི་དཔང་རྟགས་ཤིག་ཡོད་ངེས་རེད། ཅེས་འབོལ་ཁྲིའི་སྟེང་ནས་ངོ་མཚར་བའི་གཏམ་རྒྱུད་ལ་བསམ་བློ་བཏང་། སྐབས་དེར་འབོལ་ཁྲི་ནི་ངའི་ཉལ་ཁྲི་དང་ལས་ཁུངས་གཉིས་ཀ་ཡིན། གང་ལྟར་ང་ནི་རུས་པས་གཡོགས་པའི་རི་བོ་དེ་རྙེད་རྒྱུར་ཚོར་ཤུགས་ཧ་ཅང་ཆེ། དེ་སྔོན་ང་ལ་གཏམ་རྒྱུད་ཡག་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་བློ་ལ་འཁོར་བས་མགྱོགས་པོར་དུས་དེབ་ཤོག་ལྷེ་ཞིག་གི་སྟེང་དུ་ཕབ། རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་པར། ང་་རང་དབང་ཅན་གྱི་གསར་འགོད་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་བརྩམ་ཆོས་ཡོད་ན་དོན་དངོས་ཀྱི་ཡོང་འབབ་ཡོད་པས་མདུན་དུ་བསྐྱོད་བྱ་དགོས་པ་ནི་སྨོས་མེད་རེད་ཅེས་སོགས་འཁོད་ཡོད།