2023/03/02

བྷཀྟ་པུར། (Bhaktapur)

བལ་ཡུལ་ལམ་ནེ་པལ་ (Nepal) གྱི་གནའ་ཤུལ་གྲགས་ཅན་བྷཀྟ་པུར་ (bhaktapur) ཞེས་པའི་དོན་ནི་“དད་པའི་གྲོང་”ཟེར་ཞིང་ས་གནས་ཡུལ་མི་ནེ་ཝར་རང་གི་སྐད་དུ་“ཁྭ་པ” (Khvapa) དང་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་“བྷཏ་ག་འོན” (Bhatgaon) ཞེས་ཀྱང་གྲགས།

གྲོང་ཁྱེར་འདིའི་ཆེས་གནའ་བོའི་མིང་ནི་མཱ་ཁཽ་པྲིང་” (Mākhōpring) ངམ་ཁཽ་པྲིང་ (Khōpring) ཞེས་འབོད་ཚུལ་སྤྱི་ལོ་ 594 ལོར་བརྐོས་པའི་ལིཙྪ་ཝི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་བརྐོས་ཡིག་ལས་ཤེས་ཐུབ།
ཝི་ཀི་རིག་མཛོད་ (Wikipedia) ལྟར་ན་ས་གནས་འདི་བལ་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ས་གསུམ་ལས་ཆུང་ཤོས་དེ་ཡིན་པ་དང་། གཞན་གཉིས་ནི་ལ་ལིཏ་པུར་ (Lalitpur) དང་ཀཱ་ཋ་མཱནྜཽ་ (Kathmandu, काठमाडौँ ) གཉིས་ཡིན་པར་བཤད་འདུག་ཀྱང་། ཀིརྟི་པུར་(kirtipur) ཡང་གནའ་གྲོང་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡིན་པར་ངེས།
ས་གནས་འདི་རྒྱལ་ས་ཀཱ་ཋ་མཱནྜཽ་གྱི་ཤར་ཟུར་གྲོང་ཁྱེར་ཞིག་ཡིན་ཞིང་མཆོད་རྟེན་བྱ་རུང་ཁ་ཤོར་(bouddha)ནས་བརྩིས་ན་སྤྱི་ལེ་ 13 ཙམ་ཡོད།
གོང་གསལ་ས་གནས་འདི་དག་ལ་གཙོ་བོ་ནེ་ཝར་མི་རིགས་གནས་སྡོད་བྱེད་ཅིང་དེ་དག་གི་རིག་གནས་ཀྱང་ཤུགས་ཆེར་དར་མྱོང་ལ་ད་རུང་ཡང་དེའི་རྒྱུན་གང་འཚམ་གནས་ཡོད།
ས་གནས་འདི་དུས་རབས་ 12 ནས་ 15 པའི་བར་མལླ་ (Malla) རྒྱལ་པོ་དང་དུས་རབས་15 པ་ནས་དུས་རབས་18 པའི་དུས་མཇུག་བར་དུ་བྷཀྟ་པུར་རྒྱལ་རྒྱུད་ཀྱི་ཕོ་བྲང་ཆགས་ཡུལ་ཡིན། སྤྱི་ལོ་ 1769 ལོར་བྷཀྟ་པུར་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་འདི་གོར་ཁའི་དམག་གིས་དབང་འོག་ཏུ་བསྡུས་ཤིང་དེའི་མངའ་ཁོངས་སུ་གྱུར།
ཉེ་བའི་དུས་རབས་ནང་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གསོ་ཚན་རིག་རིག་གནས་རྩ་འཛུགས་(UNESCO) ཀྱིས་རིག་གནས་སྲུང་སྐྱོབས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་ངོས་འཛིན་དང་འབྲེལ་བལ་ཡུལ་དང་བྷཀྟ་པུར་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་ཚན་པས་སྤྱི་ལོ་1934 དང་ 2015 ལོ་སོ་སོར་ས་ཡོམ་གྱི་གོད་ཆགས་ཤུགས་ཆེན་ཐེབ་པ་དག་ཉམས་གསོ་རྒྱ་ཆེར་བྱས་ཡོད་པར་སྣང་།