2024/06/24

ར་ཤི་ཡ་འི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ཡེ་ཤུའི་ལྷ་ཁང་དང་ཡེ་ཤུའི་འདུ་ཁང་ལ་རྒོལ་རྡུང་ཐེབས་པས་མི་བཅུ་དགུ་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན།

ར་ཤི་ཡའི་བྱང་ཕྱོགས་ད་ག་སི་ཊན་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཕྲན་ཀོ་སེ་ཀེ་སི་ (Russia's North Caucasus republic of Dagestan) ཡི་ཉེན་རྟོག་ལས་ཁུངས་དང་། ཡེ་ཤུའི་ལྷ་ཁང་། ཡ་ཧུ་དཱ་པའི་ལྷ་ཁང་བཅས་ལ་དྲག་རྒོལ་བྱས་པར་བརྟེན་མི་བཅུ་དགུ་དང་མེ་མདའ་ཅན་ལྔ་ལ་ཤི་རྨས་བྱུང་ཡོད། དེ་ཡང་རེས་གཟའ་ཉི་མའི་དགོང་དྲོར་དྲག་རྒོལ་ཕོག་རྗེས་ཉུང་མཐར་ཡང་མི་བཅུ་དྲུག་ལ་རྨས་སྐྱོན་ཕོག་སྟེ་སྨན་ཁང་དུ་བསྐྱལ་ཡོད་འདུག་ཅིང་། ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཅེ་ཅི་ནཱའི་ (Chechnya) ཉེ་འགྲམ་ར་ཤི་ཡའི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ཆགས་པའི་ཁ་ཆེའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཕྲན་ད་ག་སི་ཊན་ནང་ཉིན་གསུམ་རིང་མྱ་ངན་བྱེད་རྒྱུའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
མངོན་གསལ་དོད་པའི་ཁོང་ཚོས་མཉམ་སྦྲེལ་གྱི་དྲག་རྒོལ་དེ་ཨོར་ཐོ་ཌོག་སི་ (Orthodox) ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་གལ་ཆེའི་དུས་ཆེན་པེན་ཏེ་ཁོ་སི་ཌི་ (Pentecost) དང་བསྟུན་ཏེ་ཌེར་བེན་ཊི་དང་མ་ཁ་ཆི་ཀ་ལའི་ (Derbent and Makhachkala) གྲོང་ཁྱེར་གཉིས་ལ་དམིགས་འབེན་བཟུང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཚོའི་ཁྲོད་དུ་ཨོར་ཐོ་ཌོག་སི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མཆོད་དཔོན་ཞིག་ཀྱང་བསད་ཡོད། ཕྱིས་སུ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་བཞིགས་ན། ཁོང་ནི་ཌ་ག་སི་ཊན་གྱི་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཕྲན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་སེར་ཇེའེ་མེ་ལི་ཀོབ་ (Sergei Melikov) ཡིན་ཞིང་། ཡེ་ཤུའི་ཆོས་མཆོད་ཁང་དུ་ཆོས་མིང་ནི་ཀོ་ལཱི་་ཀི་ཀོ་ཊེལ་ནི་ཀོབ་ (Nikolai Kotelnikov) ཟེར་འབོད་པ་དང་། ཁོང་གིས་ཌེར་བེན་ཊི་རུ་མི་ལོ་བཞི་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབས་ཡོད་པ་རེད།
གཟའ་ཉི་མའི་དགོང་མོར་རྒྱུན་མཐུད་དྲག་རྒོལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ལ། མེ་མདའ་ཐོགས་པའི་དྲག་སྤྱོད་པ་ཁག་གཅིག་ཌར་བྷེན་ཊི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཡེ་ཤུའི་ལྷ་ཁང་ཞིག་དང་གནའ་བོའི་འཇིའུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མཆོད་ཁང་ཞིག་ཏུ་དྲག་རྒོལ་བྱས་ཤིང་། དེ་ཡང་ད་གེ་སི་ཏན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཤོས་མ་ཁ་ཆི་ཀ་ལ་བརྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཡེ་ཤུའི་ལྷ་ཁང་ཞིག་དང་འཇུ་འུ་ཡི་ཆོས་ཁང་དང་ཉེ་བའི་ཉེན་རྟོག་པའི་ལྟེ་གནས་ཤིག་ལ་ཡང་དྲག་རྒོལ་བྱས་ཡོད། སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱའི་སྟེང་དུ་སྤེལ་བའི་བརྙན་རིས་ནང་མྱུར་སྐྱོབ་ཉེན་རྟོག་རུ་ཁག་མ་སླེབས་གོང་། གོས་ནག་གྱོན་པའི་མི་ཁ་ཤས་ཀྱིས་མ་ཁ་ཆི་ཀ་ལའི་ཉེན་རྟོག་པའི་རླངས་འཁོར་ལ་མེ་མདའ་རྒྱག་བཞིན་པ་མཐོང་ཐུབ་པར་བཤད། དོན་དངོས་ཐོག་སྔོན་ཆད་ནས་ཌ་གྷ་སི་ཊན་ནི་ཁ་ཆེའི་དྲག་རྒོལ་གྱི་དམིགས་ཡུལ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཟིན་པར་བཤད། 
ར་ཤིཡའི་གཞུང་འབྲེལ་གསལ་བསྒྲགས་ཡོངས་ཁྱབ་མ་བྱས་ཀྱང་། མེ་མདའ་ཅན་གྱི་དྲག་རྒོལ་བ་དེ་ཚོའི་ཁྲོད་དུ་སེར་གྷོ་ཀ་ལ་ (Sergokala) རྫོང་དཔོན་མཱ་གྷོ་མེ་ཌི་ཨོ་མཱ་རོབ་ (Magomed Omarov) ཀྱི་བུ་གཉིས་ཡོད་པས། ཁོ་པ་ལ་ད་ལྟ་འདྲི་རྩད་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པར་གྲགས།
གང་ལྟར་ཡང། སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་བ་ཊེ་ལེ་ག་རམ་ (Telegram) ལ་སྤེལ་བའི་བརྙན་འཕྲིན་ཞིག་གི་ནང་། སྐུ་ཞབས་མེ་ལི་ཀོབ་ར་ཤི་ཡས་འཛུལ་དམག་འཁྲུག་ནང་ཞུགས་ཡོད་པ་དང་། མ་ཟད་ད་གེ་སི་ཊན་ཡང་ར་ཡུལ་དམག་འཁྲུག་ནང་ཐད་ཀར་ཞུགས་ཡོད་པ་ཤུགས་སུ་བསྟན་ཡོད་པར་བཤད། སོགས་རྒྱ་ཆེར་འཁོད་ཡོད།

By Henri Astier and Laura Gozzi, BBC News