2012/01/17

ཐའེ་ལན་ཌའི་ནང་ཆོས་དར་རྒྱས།

 གཉིས་པ།
ཐའེ་ལན་ཌར་ནང་ཆོས་དར་རྒྱས་བྱུང་ཚུལ་རོབ་ཙམ་བཤད་ན། དེང་སང་ཐའེ་ལན་ཌ་ཞེས་གྲགས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ཉིད་དུས་རབས་༡༣ པའི་ཡར་སྔོན་དུ་རྒྱལ་ཕྲན་སིལ་མ་ཞེ་གཅིག་གིས་བདག་བཟུང་བྱས་ཡོད་པར་སྣང་། སྐབས་དེ་ཤེད་ནས་ཉེ་སྐོར་ཁྱིམ་མཚེས་ཡུལ་གྲུའི་ཤུགས་རྐྱེན་གྱིས་ཐ་ལན་དུ་ནང་པ་གང་འཚམ་ཞིག་མཆིས་མོད། རིང་མིན་དུས་རབས་༡༣ པའི་མཇུག་ཐོག་ན་ཐ་ལན་ཌིའིརྒྱལ་ཁམས་སུ་གནས་བརྟན་སྡེ་པའི་རྒྱལ་བསྟན་གྱི་རྒྱལ་མཚན་དེ་ཉིད་སྟོབས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་རམ་ཁམ་ཧའང་(༡༢༧༠—༡༢༩༨) (Ramkham Haeng) སོག་པོའི་རྒྱལ་རྒྱུད་དུ་གྲགས་ཤིང་སུ་ཁོ་ཐའེའི་རྒྱལ་རབས་དགུ་པོའི་ནང་གི་རྒྱལ་ཐོག་གསུམ་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་དཔུང་གྲོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོངས་སུ་བསླངས་བ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་སུ་ཁོ་ཐའེ་ (sukhothai དེང་སང་རྒྱལ་ས་བྷེང་ཀོག་གི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་)རུ་ནང་པའི་དགེ་འདུན་པ་སྤྱན་དྲངས་ཏེ་ནང་ཆོས་སློབ་གཉེར་ཞུས་པ་དང་། དམིགས་བསལ་དུ་སིང་ག་ལའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་འབྲེལ་ལམ་བཙུགས་ཤིང་ཡུལ་དེའི་གནས་བརྟན་དག་སྤྱན་དྲངས་ཞིང་ནང་ཆོས་དར་སྤེལ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་བཏང་། དེ་ཙམ་མ་ཟད་ཆོས་སྡེ་དགོན་གནས་ཁག་འཛིན་སྐྱོང་འོང་ཆེད་དགེ་འདུན་པ་གཙོ་བོ་རེ་འགན་འཛིན་དུ་བསྐོ་གཞག་བྱེད་པའི་སྲོལ་གསར་གཏོད་ཀྱང་བྱས། མདོ་དོན་ཁོང་གི་རླབས་ཆེན་མཛད་ཕྲིན་འོག་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་ཡོངས་རྫོགས་ནང་བསྟན་དཀའ་འཇམ་ཡུག་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བརྗོད་ཆོག །

དེ་ནས་དུས་རབས་ཕྱེད་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་སླར་ཡང་ཆོས་སེམས་དཀར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལུ་ཐའེ་(Luthai) ༼༡༣༩༩—༡༤༡༩། སུ་ཁོ་ཐའེའི་རྒྱལ་ཐོག་བརྒྱད་པ)ཞེས་པ་ཞིག་བྱུང་སྟེ་ནང་བསྟན་ལ་སྲི་ཞུ་དང་དར་སྤེལ་བགྱི་བའི་རོགས་དན་མཛད་དེ་ནང་བསྟན་བླ་ནས་བླ་རུ་སྤེལ། ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱང་དངོས་སུ་དུས་བཅད་སྡོམ་ཁྲིམས་བླངས་ཤིང་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་དམ་པའི་ཆོས་ཉམས་ལེན་ལ་འབད་པར་བཤད། དུས་བཅད་སྡོམ་ཁྲིམས་ནི་ཐའེ་ནང་པའི་ཕྱག་ལེན་ལྟར་ན་སྔོན་འགྲོའི་སྡོམ་ཆོག་ཅིག་ཡིན་པར་བཤད་ལ་དུས་ཡུན་སྤྱིར་བཏང་ཟླ་བ་གསུམ་ཡིན། འདི་ནི་གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་སུ་ལག་ལེན་མི་གནང་ཞིང་ཕར་བལྟས་ཚོད་ལ་དུས་ཡུན་རིང་བའི་བསྙེན་གནས་ཤིག་དང་འདྲ་ཙམ་མ་འཆིས་སམ། ཡུལ་འདིའི་ནང་པ་ཕལ་མོ་ཆེ་མི་ཚེའི་ནང་མ་མཐར་བདུན་ཕྲག་རེ་སྡོམ་པ་ལེན་དགོས་ཤིང་གལ་ཏེ་མ་བླངས་ན་ཤི་རྗེས་རོ་ལས་བྱེད་མཁན་ཡང་རག་དཀའ་བར་གྲགས།
གང་ལྟར་སུ་ཁོ་ཐེའེའི་རྒྱལ་ཐོག་གསུམ་པ་ནས་དགུ་པའི་བར་(༡༤༣༨)དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྤྱི་ལོ་༡༣༥༠ ནས་༡༧༦༧ བར་བྱུང་བའི་ཨ་ཡུ་ཐའེའི་དུས་རབས་ཀྱི་རྒྱལ་ཐོག་༣༥། སྤྱི་ལོ་༡༧༦༧ ནས་༡༧༨༢ བར་གྱི་ཐོན་བྷུ་རིའི་དུས་རབས་ཀྱི་རྒྱལ་ཐོག་༡། ༡༧༨༢ ནས་༡༩༣༢ བར་གྱི་བྷེང་ཀོག་ར་ཏ་ན་ཀོ་སིན་དུས་རབས་ཀྱི་རྒྱལ་རྒྱལ་ཐོག་༩ བཅས་རྒྱལ་པོས་དབང་འཛིན་དང་། དུས་ཕྱིས་དབྱིན་ཇིས་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་ལས་ཐར་རྗེས་མང་གཙོས་སྲིད་བསྐྱངས་པའི་བར་ཏེ། ཀྱག་ཀྱོག་གི་དུས་རབས་དུ་མ་ཞིག་གི་རིང་དམག་འཁྲུག་དང་དུས་ཟིང་ཇི་སྙེད་གཅིག་བརྒྱུད་པའི་ཁྲོད་ནས་ད་བར་ནང་བསྟན་གྱི་མུ་ཏིག་འོད་འཚེར་འཚེར་དུ་བཞུགས་ཀྱིན་པ་ལགས་སོ། དེང་སང་ཐ་ལན་གྱི་ཆོས་བྱེད་དགེ་འདུག་པ་དག་ལ་མཚོན་ན་དམ་པའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དཔེ་ཙམ་མིན་པར་འཇིག་རྟེན་སྲིད་པའི་ལུགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་ལའང་སློབ་གཉེར་གནང་སྟེ་ཁག་གཅིག་དམའ་འབྲིང་སློབ་གྲྭར་སློབ་འཁྲིད་གནང་སྟོབས་ཀྱིས་དམངས་ཁྲོད་དུ་ནང་ཆོས་ཀྱི་གོ་རྟོགས་འཕེལ་ཞིང་རྒྱལ་ཁམས་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་དུ་ནང་པའི་ཆོས་སྡེ་དགོན་གནས་རྩ་འཛུགས་གནང་མུས་དང་། ཁག་གཅིག་མུ་མཐུད་དེ་ནང་པའི་མཐོ་སློབ་ཆེ་ཁག་འགྲིམས་ཏེ་སློབ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་རིང་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་ནང་ཆོས་འཆད་འཁྲིད་གནང་བར་ཆེད་དུ་ཕེབས་ནས་རྒྱལ་བསྟན་ཕྱོགས་ཀུན་ཏུ་སྤེལ་བཞིན་པ་ལགས་སོ། །