མ་ཎི་ཀ་རན་ཆུ་ཚན། Manikaran Hot springs

མ་ཎི་ཀ་ར་ནི་ཧི་མ་ཅལ་གྱི་མངའ་ཁུལ་ཀུལླུ་རྫོང་གི་བྷུན་ཏར་ས་གནས་ཀྱི་བྱང་ཤར་དུ་ཆུ་བོ་པར་ཝ་ཏིའི་འགྲམ་དུ་ཆགས་ཤིང་། ས་གནས་འདི་མཚོ་ངོས་ནས་མཐོ་ཚད་མི་ཊར་ ༡༧༦༠ ཙམ་དུ་ཆགས་ཤིང་། ཀ་སོལ་ནས་སྤྱི་ལེ་ ༤ དང་། ཀུལླུ་ནས་སྤྱི་ལེ་ ༤༥ ཙམ་དང་། བྷུན་ཏར་ནས་སྤྱི་ལེ་ ༣༥ ཙམ་གྱི་སར་ཆགས་ཡོད།

Map ས་ཁྲ།

མ་ཎི་ཀ་རན་ཆུ་ཚན། སིག་གི་ལྷ་ཁང་། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་སོགས་སུ་གསལ་བའི་“ཉུང་ཏིའི་ལྗོངས་ཀྱི་མ་ཎི་དཀར་ནག་”ཏུ་གྲགས་པ་དེར་དེང་སང་“མ་ཎི་ཀ་རན་”དུ་འབོད་ཅིང་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཧི་མ་ཅལ་གྱི་མངའ་ཁུལ། གསང་སྔགས་ནས་བཤད་ཚུལ་ལྟར་ན་གནས་ཡུལ་ཉེར་བཞིའི་ནང་གི་➊“པུས་མོ་ཀུ་ལུ་ཏ་ཞེས་བྱ། །”འི་རི་བོ་སྟེ་དེང་སང་རྒྱ་གར་བས་“བྷུ་ཅི་ལི་མ་དྷེབ་”སྟེ་གློག་གི་རི་ཟེར་འབོད་ཀྱིན་པ་དེའི་རི་བརྒྱུད་དུ་ཆགས་ཡོད། རི་འདི་ཧིན་དྷུ་བ་དག་གིས་ལྷ་ཆེན་དབང་ཕྱུག་གི་གནས་རི་ཞིག་ཏུ་བརྩི་ཞིང་རྒྱུན་དུ་མཆོད་བསྟོད་བྱེད། ཁྱད་པར་དུ་ཧིན་དྷུའི་བུ་རྒྱུད་ནང་པ་ཚོས་ཀྱང་“དཔའ་བདེ་མཆོག་”གི་གནས་རི་ཡིན་པར་བརྩིས་ཏེ་ཇོ་དར་བསྒྲོན་ཞིང་བསང་གསོལ་འདྲ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཚོད་འདུག་ཀྱང་། ཁོ་བོས་ནི་«འདུལ་བ་ཕྲན་ཚེག་»ལས།➋

འཇིགས་པས་སྐྲག་པའི་མི་རྣམས་ནི། །

ཕལ་ཆེར་རི་དང་ནགས་ཚལ་དང་། །

ཀུན་དགའ་ར་བ་ལྗོན་ཤིང་དང་། །

མཆོད་རྟེན་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ། །

སྐྱབས་དེ་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ཞིང་། །

སྐྱབས་དེ་མཆོག་གྱུར་མ་ཡིན་ཏེ། །

སྐྱབས་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །

སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ལས་རབ་མི་ཐར། །

ཞེས་པའི་ལུང་དོན་ཉམས་སུ་བླངས་ཏེ་རི་བྲག་མཚོ་སོགས་ལ་གསོལ་མཆོད་མི་བྱེད་པ་ཡིན། མ་གཞི་དབང་ཕྱུག་གམ་ཤི་བ་ (Śiva) དང་བདེ་མཆོག་གཉིས་དོན་དངོས་སུ་གཅིག་དང་ཐ་དད་བཤད་དཀའ་བ་ཞིག་སྟེ་མ་ཧཱ་ཀཱ་ལཱི་མ་ (Mahākālī) དང་དཔལ་ལྷན་ལྷ་མོ། ས་ར་སྭ་ཏཱི་ (Sarasvatī) དང་དབྱངས་ཅན་མ་སོགས་ཐུན་མོང་གི་ལྷ་ཇི་སྙེད་གཅིག་ཡོད་པ་དང་། དམིགས་བསལ་གསང་སྔགས་ནི་རལ་པ་ཅན་གྱི་ཧིན་དྷིའི་ཆོས་ལུགས་ལ་ནང་པས་ཆོས་གོས་རྣམ་གསུམ་བཙན་གྱིས་བསྐོན་བཞག་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་པས་སོ། །

ད་ནི་དཀྱུལ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བ་སྟེ་སྤྱིར་མ་ཎི་ཀ་རན་གྱི་ཆུ་ཚན་ཁག་ནི་རྡོ་ཞོ་དང་། ཅོང་ཞི་འདྲེས་པ་གཙོ་ཆེ་བས་ཟས་སྐོམ་གཡོས་སྦྱོར་དུ་སྤྱོད་པ་དང་། ཁྱད་པར་ལུམས་བསྙལ་བ་སོགས་ལ་སྤྱོད་ན་བཟང་བར་བཤད།

༡། གཞི་བདག་ལྷ་ཁང་གི་ཆུ་ཚན།

སིག་ (Sikh) ལྷ་ཁང་གི་ཆུ་ཚན།

འདི་ནི་རྒྱ་གར་སིག་གི་ཆོས་ལུགས་པས་ཆུ་ཚན་ལ་དམིགས་ཏེ་བཞེངས་བའི་སིག་གི་ལྷ་ཁང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་ལ་འདིའི་ཆུ་ཚན་ནི། རྡོ་ཞོ་དང་མཚུར་ཅུང་ཟད་འདྲེས་ཡོད་པས། ཁོང་སྐྲན་དང་། སྨུག་པོ། ཁོང་སྲིན་སོགས་ལ་ལྷག་ཏུ་ཕན་པར་བཤད། དམིགས་བསལ་དུ་རྡོ་ཚན་སྟེང་ལ་ཉལ་ཏེ་རྔུལ་ཆུ་འདོན་ས་ཡོད་ཅིང་བཅོས་ཐབས་འདི་བཟང་བར་གྲགས། ཆུ་ཚན་འདི་གྲོང་པའི་གཤམ་འོག་གི་གཙང་འགྲམ་དེར་ཆགས་ཡོད་ལ་འདི་དང་འབྲེལ་བའི་ལྷ་གང་འདིར་རྒྱུན་དུ་ཆོས་བཤད་ཅིང་ཆོས་ཞུ་བ་ཧ་ཅང་མང་། ན་ནིང་ང་སོང་སྐབས་ཀྱང་བླ་མ་གསུམ་གྱིས་ཆོས་འཆད་ཀྱིན་འདུག སིག་ཡིན་མིན་གང་ལྟར་ཡང་སྐྱེ་བོ་སུ་རུང་ལྷ་ཁང་དུ་འགྲོ་འདོད་ན་གུས་ཞབས་མཚོན་ཆེད་མགོ་ལ་རས་ཤིག་ངེས་པར་དུ་འགེབས་དགོས་ལ་ཟས་བཟའ་སྐབས་ཀྱང་གྱོན་དགོས། ཆུ་ཚན་དང་གནས་མཇལ་སོགས་གང་གི་ཆེད་དུ་ཡིན་རུང་ལྷ་ཁང་འདིར་སྡོད་ན་བདུན་ཕྲག་གཅིག་ལ་ཁ་ཟས་དང་སྡོད་གནས་གཉིས་ཀ་གནང་གི་འདུག སྟོབས་འབྱོར་ཆེ་བའི་དགོན་པ་འདིས་བདག་པའི་ཕྱུགས་རྭ་ཁོ་ནར་མཚོན་ན་བ་གླང་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་འདུག གང་ལྟར་སིག་དང་ཡེ་ཤུ་ཆོས་ལུགས་གཉིས་ཀྱིས་མི་མང་ལ་ཕར་གཏོང་ཞིང་། ཧིན་དྷུ་དང་ནང་པའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱིས་མི་ལས་ཚུར་སྡུད་པ། ཁ་ཆེ་བས་ཕར་སྤྲོད་ཚུར་ཚུར་སྡུད་གཉིས་ཀ་མི་བྱེད་པ་གསུམ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཅིག་ཡིན་པ་འདྲ་ཨང་།

༢། ལྷ་ཆེན་ལྷ་ཁང་གི་ཆུ་ཚན།

ཤི་བ་ (Śiva) ལྷ་ཁང་གི་ཆུ་ཚན།

ལྷ་ཆེན་ལྷ་ཁང་གི་ཆུ་ཚན་ནི་རྡོ་ཞོ་དང་རྡོ་ཆུ་གཙོ་བོ་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་འདྲེས་ཡོད་སྟབས་རྩ་རྒྱུས་ཀྱི་ནད་དང་། རུས་ཆག་གསོ་བ་སོགས་ལ་མཆོག་ཏུ་བསྔགས་སོ། །

༣། རམ་སྟེ་རྒྱལ་སྲས་རཱ་མའི་ (Rāma) ལྷ་ཁང་གི་ཆུ་ཚན།

རམ་(Rāma)ལྷ་ཁང་གི་ཆུ་ཚན།

རམ་སྟེ་རྒྱལ་སྲས་རཱ་མའི་ (Rāma) ལྷ་ཁང་གི་ཆུ་ཚན་དང་རི་གཤམ་ནས་བརྡོལ་བཞིན་པའི་ཆུ་ཚན་གཉིས་ལ་གཙོ་བོ་རྡོ་ཆུ་དང་མཚུར་ལྡན་ཞིང་དེ་མིན་ལྕགས་སོགས་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་དུ་མ་ལྡན་པས། རྩ་རྒྱུས་ཀྱི་ནད་དང་། རུས་ཆག དུག སྨུག་པོ། ཁོང་འབྲས། ཁོག་པར་རྨ་ཆག་པ། གྲང་མཁྲིས་དང་ཁོང་སྲིན་བཅས་ལ་ལྷག་ཏུ་ཕན་པར་བཤད། །

སླར་སྨྲས་པ།

ལྷ་ཡི་བླ་མ་གུ་རུ་ན་ནག་དང་། །

ཆགས་པའི་ལྷ་མཆོག་ཨུ་མའི་བདག་པོ་གཉིས། །

རྒྱལ་སྲས་དཔའ་བོ་རམ་སོགས་བསྟི་བའི་གནས། །

མ་ཎི་ཀ་རའི་ཆུ་ཚན་མཆོག་ཏུ་རྨད། །

ཕྱི་པ་ལྟར་ན་ཡོད་ཚད་ལྷས་བྱིན་ན། །

ཡུག་ཏིའི་ཆུ་ཚན་ཙམ་ལ་བཤད་ཅི་དགོས། །

ནང་པས་བཤད་ན་རྣམ་དཀར་དགེ་བ་ཡིས། །

བསོད་ནམས་དཔལ་ལས་གྲུབ་ཅེས་བསྒྲགས་པར་རུང་། །

དོན་དུ་རུང་བྱུང་འབྱུང་བའི་ཁམས་འདི་ན། །

ལྷ་དང་སྲུང་མས་བཀོད་སྒྲིག་མ་བྱས་ཀྱང་། །

ལས་དང་རྒྱུ་འབྲས་སྒྱུ་མ་མ་དེད་ཀྱང་། །

ཕན་གནོད་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་ཤིག །

རང་བྱུང་འབྱུང་བའི་ཁམས་ལ་ངང་གིས་གྲུབ། །

➊ «རྡོ་རྗེ་མཁའ་འགྲོའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའི་བཤད་སྦྱར་» (D, p. 1242) ལས། “པུས་མོ་ཀུ་ལུ་ཏ་ཞེས་བྱ། །དེ་དག་ཉེ་བའི་དུར་ཁྲོད་སྟེ། །གནས་ལ་སོགས་པ་ས་བཅུའོ། །”

➋«འདུལ་བ་ཕྲན་ཚེག་»(D, vol. Da, fol. 52a-4).