ཧེ་ནཱ་ལགས། གཟིགས་དང་།

བརྙན་ལམ།
ཆར་ལི་ཆབ་ལིན་གྱིས་དཔའ་བོ་ཨེ་ཌན་ནཽལ་ཌི་ཧེེན་ཀལ་དང་། སྒེར་སྤྱོད་པ་ཊོ་མ་ནི་ཡའི་གཏམ་བརྗོད་འཁྲབ་པ།

ངས་དགོངས་དག་ཞུ། ཡིན་ནའང་ང་བླ་ན་མེད་པའི་བཙན་པོ་ཞིག་བྱ་འདོད་མེད། 

བྱ་བ་དེའི་རིགས་ངའི་བྱ་བ་མ་རེད། 

ངས་སྐྱེ་བོ་སུ་རུང་ལ་དབང་བསྒྱུར་དང་སྟངས་འཛིན་བྱ་འདོད་ཡེ་ནས་མེད། 

གལ་ཏེ་ངས་ཐུབ་ན་སྐྱེ་བོ་ཚང་མར་རོགས་ཕན་རེ་བྱ་འདོད་ཡོད། 

འཇུའུ་དང་འཇུའུ་མ་ཡིན་པ། མི་རིགས་དཀར་པོ་དང་ནག་པོ་སུ་ཡིན་ཀྱང་ཆོག ང་ཚོ་ཚང་མས་གཅིག་ཕན་གཅིག་གྲོགས་སུ་བསྟེན་དགོས། འགྲོ་བ་མི་ཟེར་ན་དེ་འདྲ་ཞིག་རེད། ང་ཚོ་ཕན་ཚུན་བདེ་སྐྱིད་ཀྱིས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་འདོད་པ་ལས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་ཚེ་སྐྱེལ་འདོད་སུ་ལ་ཡང་མེད་ཚོད་རེད།

ང་ཚོ་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་འཁོན་འཛིན་དང་བརྙས་སྨོད་བྱ་དོན་དེ་བས་མེད། སའི་གོ་ལ་འདི་ང་ཚོ་ཚང་མ་སྡོད་སའི་ཁྱིམ་ཚང་འབྱོར་ལྡན་ཞིག་ཡིན། ཁྱིམ་ཚང་འདིའི་ནང་ནས་ཚང་མར་དགོས་མཁོའི་མཐུན་རྐྱེན་འཐོབ་ཀྱི་ཡོད། རང་དབང་གི་མི་ཚེའི་ལམ་བུ་འདི་ལྟ་བུར་འཚོ་བ་སྐྱེལ་ཐུབ་སོང་ན་ཆེས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པ་ཞིག་རེད།
འོན་ཀྱང་ང་ཚོའི་བགྲོད་ལམ་འདི་བརླག་ཤོར་སོང་།
མིའི་བླ་སེམས་ལ་འདོད་རྔམས་ཀྱི་བཙན་དུག་ཕོག་ཅིང་། འཁོན་སེམས་ཀྱི་འཛིང་རགས་མཐོན་པོ་རེ་བརྩེགས་སོང་སྟབས། གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ཀྱིས་ཡ་ང་བའི་མི་གསོད་ཁྲག་སྦྱོར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་གི་ཡོད། ང་ཚོར་མགྱོགས་ཚད་གོང་འཕེལ་དུ་སོང་སྟེ་འདོད་མོས་ལྟར་འཕྲུལ་འཁོར་གྱིས་བསྐྲུན་པའི་འབེལ་འབེལ་ལྷུག་ལྷུག་གི་ཅ་དངོས་དག་བཞག་ཡོད་མོད། ང་ཚོས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ཡང་བཀག་ཚར་ཡོད།

ང་ཚོའི་ཤེས་ཡོན་གྱིས་ང་ཚོར་ཡིད་བརྟན་མི་རུང་བར་བཟོས་ཡོད། བརྩེ་སེམས་དང་བྲལ་བའི་སྤྱང་གྲུང་ལ་ཙམ་ལ་དང་དོད་བྱེད། ང་ཚོས་མནོ་བསམ་གཏོང་རྒྱུ་མང་དྲགས་ཀྱང་། ཚོར་ཤེས་ཐུབ་པ་ཧ་ཅང་ཉུང་དྲགས་ཡོད། ང་ཚོར་འཕྲུལ་འཁོར་ལས་མི་གཤིས་དང་། སྤྱང་གྲུང་ལས་མཛའ་བརྩེ་དང་ཡ་རབས་དགོས་གལ་ཆེ། གལ་ཏེ་ཁྱད་ཆོས་འདི་དག་དང་བྲལ་སོང་ན་མི་ཚེ་གནོད་འཚེས་བསྐྱལ་ཏེ་ཐ་མ་རང་གཞན་ཚང་མ་གཏོར་བརླག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུ་རེད།
གནམ་གྲུ་དང་རླུང་འཕྲིན་གྱིས་ང་ཚོ་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་ཐག་ཇེ་ཉེ་རུ་བཏང་ཡོད། ཆེས་རང་བྱུང་གསར་བཏོད་ཀྱི་འབོད་སྒྲས་འགྲོ་བ་མི་དག་ཡ་རབས་དགོས་པར་སྐུལ་མ་ཞུ་གི་ཡོད། ང་ཚོ་འཇིག་རྟེན་འདིའི་སྐྱེ་བོ་ཡོངས་རྫོགས་སྤུན་ཟླ་ལྟ་བུའི་མཐུན་སྒྲིལ་དགོས་པར་འབོད་སྐུལ་ཞུ་གི་ཡོད། ཐ་ན་ངའི་གཏམ་བཤད་འདི་ཡང་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་མི་མང་ས་ཡ་དུ་མའི་རྣ་ལམ་དུ་འབྱོར་གི་རེད། རེ་ཐག་ཆད་པའི་སྐྱེ་བོ་ས་ཡ་དུ་མའི་ནང་གི སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད། ཕྲུ་གུ། ད་རུང་སྒྲིག་འཛུག་གིས་གནོད་འཚེ་ཕོག་སྟེ། བཙོན་ཁང་དུ་མནར་བཅོད་མྱོང་བཞིན་པའི་ཉེས་མེད་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་སུ་འདྲ་ཞིག་གི་སྙན་ལམ་དུ་ངའི་སྐད་ཆ་འདི་གོ་བ་ཡིན་ན་”ཡི་ཐང་མ་ཆད་རོགས་’’ཞུ་ཡ་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་འདི་ད་ལྟ་ང་ཚོའི་ཐོག་ཏུ་ཡོད་མོད། ང་ཚོས་འདི་ལས་ཐར་བའི་རེ་འདུན་བཅང་། ཟུག་རྔུ་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བོ་གང་དག་མི་མང་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བར་སྐྲག་གི་ཡོད། ཞེ་འཁོན་གྱིས་གཟིར་བའི་དམུ་རྒོད་དག་རྟག་བརྟན་མིན། སྲིད་དབང་སྒེར་འཛིན་པ་དག་གཤེགས་སོང་རྗེས། ཁོང་ཚོས་མི་མང་གི་ལག་ནས་ཕྲོགས་པའི་དབང་ཤུགས་མི་མང་ལ་ཕྱིར་འཐོབ་ངེས་ཡིན། སྐབས་འདི་དག་གི་རིང་རང་དབང་གི་ཆེད་དུ་སྐུ་གཤེགས་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་དོན་མེད་དུ་གཏན་ནས་འགྱུར་མི་སྲིད།

དྲག་དམག་རྣམ་པ། ཁྱེད་ཅག་་་་་རང་གིས་རང་རང་ལ་གཏུམ་སྤྱོད་མ་གནོངས། མིས་ཁྱེད་རང་ལ་མཐོང་ཆུང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། བྲན་གཡོག་བཀོལ་གྱི་ཡོད། སུས་ཁྱེད་རང་དམག་དཔུང་ལ་བཀོལ་སོང་། གང་ཞིག་བྱ་དགོས་ལབ་སོང་། ཁྱོད་ལ་བསམ་མནོ་གང་ཞིག་འཁོར་སོང་། ཚོར་སྣང་གང་འདྲ་འདུག སུས་དམག་རྩལ་སྤྲོད་ཀྱི་འདུག སུས་འཚོ་གོས་སྦྱོར་གྱི་འདུག ཁྱེད་ཅག་ལ་དུད་འགྲོ་སྒོ་ཕྱུག་ཞིག་ཏུ་བརྩི་བཞིན་ཡོད། ཁྱེད་ཅག་གཡུལ་སར་རྨས་པའི་ནད་རོ་ཞིག་ཏུ་བརྩི་གི་ཡོད།

ཁྱེད་ཅག་རང་ཉིད་མི་གཤིས་ལས་བརྒལ་བའི་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་མི་ཞིག་བྱེད་མི་འོས། འཕྲུལ་འཁོར་གྱི་མི་ལ་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་སྙིང་དང་། འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་བསམ་བློ་ཅན་དག་མ་གནོངས། ཁྱེད་ཚོ་འཕྲུལ་འཁོར་མ་རེད། ཁྱེད་ཅག་དུད་འགྲོ་མ་རེད། ཁྱེད་ཅག་ནི་འགྲོ་བ་མི་རེད། ཁྱེད་ཚོའི་སྙིང་ལ་འགྲོ་བ་མིའི་བརྩེ་སེམས་དྲོད་མོ་ལྡན་ཡོད། ཁྱེད་ཅག་འཁོན་འཛིན་མ་གནོངས། བྱམས་པ་དང་བྲལ་བའི་སྔང་ཟུག་ཁོ་ན་མ་བྱེད། སྙིང་རྗེ་དང་བྲལ་ཞིང་མི་སྤྱོད་ལས་འདའ་བ་ཉག་གཅིག་མ་བྱེད།

དྲག་དམག་རྣམ་པ། བྲན་གཡོག་གི་ཆེད་དུ་འཐབ་རྩོད་མ་གནང་རོགས། རང་དབང་གི་སླད་དུ་འཐབ་འཛིང་གྱིས་དང་། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ལཱུག་གི་ལེའུ་བཅུ་བདུན་པའི་ནང་དུ། “ལྷ་ཡི་རྒྱལ་པོ་ཡང་འགྲོ་བ་མིའི་ཁོངས་གཏོགས་ཡིན”ལུགས་གསུངས་པའི་མི་དེ་ནི། སྐྱེས་བུ་སྒེར་པ་ཞིག་མིན་ལ། ཚོགས་སྡེ་ཞིག་ཀྱང་མིན། དེ་ནི་ཁྱེད་ཅག་ཡོངས་རྫོགས་ཡིན། འགྲོ་བ་མི་དག་ཡིན། ཁྱེད་ཅག་མི་མང་ལ་སྟོབས་ཤུགས་ལྡན་ཡོད། སྟོབས་ཤུགས་ཀྱིས་འཕྲུལ་ཆས་བསྐྲུན། སྟོབས་ཤུབས་ཀྱིས་བདེ་སྐྱིད་བསྐྲུན་དགོས། ཁྱེད་ཅག་མི་མང་ལ་མངའ་བའི་ནུས་ཤུགས་ཀྱིས་མི་ཚེའི་རང་དབང་ལ་མཛེས་སྡུག་བསྐྲུན་དགོས། མི་ཚེ་འདི་ཆེས་ངོ་མཚར་ཞིང་དོན་སྙིང་ལྡན་པ་ཞིག་བྱ་དགོས། མང་གཙོ་ཞེས་གྲགས་པའི་ལམ་སྲོལ་དེར་ནུས་ཤུགས་བེད་སྤྱོད་གྱིས་དང་། ང་ཚོ་ཚང་མ་མཐུན་སྒྲིལ་གནོངས་དང་། ང་ཚོས་འཇིག་རྟེན་གསར་པ་ཞིག་བསྐྲུན་ཆེད་འཐབ་རྩོད་བྱ། ཚུལ་མཐུན་གཞུང་དྲང་གི་འཇིག་རྟེན་འདིས་འགྲོ་བ་མི་ལ་ལས་གནས་ཀྱི་གོ་སྐབས་ཤིག་ཕུལ་ཡོང་། དེས་ཁྱེད་ཚོར་མ་འོངས་པའི་ལམ་བུར། རྒས་ལོ་ལོན་གྱི་བར་དུ་འགན་སྲུང་ཞིག་གནང་ཡོང་།

ཞོར་དུ་ཞུ་རྒྱུར། བཀའ་སྲོལ་གྱི་དམ་བཅའ་བཙན་པོ་འདི་དག་དབང་ཤུགས་ཀྱིས་བསླངས་བཞག་པ་རེད། ཡིན་ནའང་དེ་དག་སྐྱག་རྫུན་རེད། ཁོང་ཚོས་མཐར་སྐྱེལ་མི་ཐུབ། ནམ་ཡང་མི་ཐུབ་སྲིད། སྲིད་དབང་སྒེར་འཛིན་པ་རང་ཉིད་ལ་རང་དབང་ཡོད་མོད། མི་མང་བྲན་གཡོག་ཏུ་བཀོལ་གྱི་ཡོད། ད་ལྟ་ང་ཚོས་དམ་བཅའ་དེ་འགྲུབ་ཆེད་འཐབ་རྩོད་བྱ། ང་ཚོས་འཇིག་རྟེན་འདི་རང་དབང་ཡོང་ཆེད་འཐབ་རྩོད་བྱ། རྒྱ་མཚམས་ཀྱི་ས་ཐིག་ལས་བརྒལ་ཏེ། འདོད་རྔམས་དང་། འཁོན་སེམས། མི་བཟོད་པའི་དྲི་ངན་དང་བྲལ་བའི་འཐབ་རྩོད་བྱ། འཛམ་གླིང་འདིའི་ཕྱིར་དུ་འཐབ་རྩོད་བྱ། འཇིག་རྟེན་འདིའི་ཚན་རིག་དང་། ཡར་རྒྱས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མི་དག་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ལམ་སྣེ་འདྲེན་དགོས།

དྲག་དམག་དག མང་གཙོ་ཞེས་གྲགས་པའི་ལམ་སྲོལ་འདི་བརྒྱུད་དེ་མཐུན་སྒྲིག་བྱ།

ཧེ་ནཱ་ལགས། ཁྱེད་ཀྱིས་ངའི་འབོད་སྐད་གསན་སོང་ངམ། ཁྱེད་གང་ཞིག་ཏུ་བཞུགས་ཡོད་ཀྱང་ཆོག ཡར་ལ་གཟིགས་དང་། ཡར་ལ་གཟིགས་དང་། སྤྲིན་པ་ཡར་ལ་བཏེགས་ཏེ་ཉི་མ་བཙན་གྱིས་འཛུལ་སོང་། ང་ཚོ་མུན་ནག་ལས་འོད་སྣང་དུ་འོང་བཞིན་ཡོད། ང་ཚོ་འཇིག་རྟེན་གསར་པ་ཞིག་ཏུ་འོང་བཞིན་ཡོད། ཡ་རབས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ན་འོང་བཞིན་ཡོད། འདི་ལྟ་བུའི་འཇིག་རྟེན་གསར་པ་འདིར་འོངས་བའི་འགྲོ་བ་མི་དག་གིས་འཁོན་འཛིན་དང་། འདོད་རྔམས། རྩུབ་སྤྱོད་དག་གཙང་སེལ་བྱ་འགྲོ།

ཧེ་ནཱ་ལགས། ཡར་ལ་གཟིགས་དང་།
མིའི་བླ་སྲོག་ལ་སྒྲོ་གཤོག་འབུས་ཏེ་མཐའ་མཇུག་ཏུ་འཕུར་མགོ་རྩོམ་བཞིན་འཆི། ཁོང་འཇའ་ཚོན་གྱི་གུར་ཁང་ཀློང་དུ་ལྡིང་གིན། རེ་བའི་འོད་སྣང་གི་གཏིང་ན་འཕྱོ་བཞིན། འབྱུར་འགྱུར་གྱི་ལམ་བུར་སྐྱོད་ཀྱིན་འཆི། དཔལ་ཡོན་གྱི་མངོན་པར་མཐོ་བའི་མ་འོངས་པ་དེ། ཁྱེད་ཀྱི་རེད་ལ། ངའི་ཀྱང་རེད། ང་ཚོ་ཚང་མར་དག་པའི་དངོས་པོ་རེད།

གཟིགས་དང་། ཧེ་ནཱ་ལགས། གཟིགས་དང་།

I'm sorry, but I don't want to be an emperor
That's not my business
I don't want to rule or conquer anyone
I should like to help everyone if possible
Jew, Gentile, Black Man, White
We all want to help one another, human beings are like that
We want to live by each other's happiness, not by each other's misery
We don't want to hate and despise one another

And this world has room for everyone, and the good Earth is rich and can provide for everyone
The way of life can be free and beautiful, but we have lost the way
Greed has posioned men's souls, has barricaded the world with hate, has goose-stepped us into misery and bloodshed
We have developed speed, but we have shut ourselves in
Machinery that gives us abundance has left us in want

Our knowledge has made us cynincal
Our cleverness, hard and unkind
We think too much, and feel too little
More than machinery, we need humanity
More that cleverness, we need kindness and gentleness
Without these qualities life will be violent, and all will be lost

The aeroplane and the radio have brought us closer together
The very nature of these inventions cries out for the goodness in men - cries out for universal brotherhood - for the unity of us all
Even now my voice is reaching millions throughout the world - millions of despairing men, women, and little children - victims of a system that makes men torture and imprison innocent people
To those who can hear me, I say - do not despair
The misery that is now upon us is but the passing of greed - the bitterness of men who fear the way of human progress
The hate of men will pass, and dictators die, and the power they took from the people will return to the people
And so long as men die, liberty will never perish

Soldiers!
Don't give yourselves to brutes - men who despise you - enslave you - who regiment your lives - tell you what to do - what to think and what to feel!
Who drill you - diet you - treat you like cattle, use you as cannon fodder
Don't give yourselves to these unnatural men - machine men with machine minds and machine hearts!

You are not machines!
You are not cattle!
You are men!
You have the love of humanity in your hearts!
You don't hate!
Only the unloved hate - the unloved and the unnatural!

Soldiers!
Don't fight for slavery!
Fight for liberty!
In the 17th Chapter of St Luke it is written: "the Kingdom of God is within man" - not one man nor a group of men, but in all men!
In you!
You, the people have the power - the power to create machines
The power to create happiness!
You, the people, have the power to make this life free and beautiful, to make this life a wonderful adventure
Then - in the name of democracy - let us use that power - let us all unite
Let us fight for a new world - a decent world that will give men a chance to work - that will give youth a future and old age a security
By the promise of these things, brutes have risen to power
But they lie!
They do not fulfil that promise
They never will!
Dictators free themselves but they enslave the people!

Now let us fight to fulfil that promise!
Let us fight to free the world - to do away with national barriers - to do away with greed, with hate and intolerance
Let us fight for a world of reason, a world where science and progress will lead to all men's happiness
Soldiers!
In the name of democracy, let us all unite.

By Charles Chaplin / Wilson Meredith